TEKVİR SÛRESİ
اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْۙۖ
1. Güneş bürülüp dürüldüğünde,
Ayetteki dürülmek “Kuvvirat” sözcüğü ile ifade edilmiştir. Kelime lügatte, sarık gibi sarmak, tortop olmak manalarındadır. Bir yıldız, nükleer yakıtını tükettikten sonra kırmızı dev olur. Kırmızı dev aşamasında çok genişler. Ayet bu manayı sarık gibi sarılmak sözcüğü olan “Kuvvirat” ile vermektedir. Bu aşamadan sonra yıldız, dürülerek içe çöker ve beyaz cüce adını alır. Güneşin başına gelen bu olayların diğer yıldızlar için de olacağını devam eden ayet ifade eder.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْۙۖ
2. Ve yıldızlar solduğunda,
“İnkederat” dökülmek değil, ışığın bulanıklaşıp solması manasındadır. Sönmek bakan gözden ve onu görememesinden de kaynaklanabilir. Yoğun ve hiç geçmeyen atmosferdeki bir gazası Güneşin, Ayın ve Yıldızları artık görülememesine sebeptir. Bu sönme bakandan değil de bakılandan da kaynaklanıyor olabilir. Beyaz cüce olan yıldız, soğuk yıldızlar olarak tanımlanır ve güneş kütlesinin %60’ı kadar kalmasına karşılık hacim olarak dünya büyüklüğündedir. Ayet bu hâli, sarık gibi sarılıp şişme ve içe doğru bükülme ifadesi ile mucizevî bir şekilde formülize etmiştir. Yıldız, parlaklığını yitirerek süper nova denen sona yaklaşır. Zaten sûre kozmik sistemin sonundan bahsetmektedir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْۙۖ
3. Ve dağlar yürütüldüğünde,
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْۙۖ
4. Ve doğumu yakın develer terk edildiğinde,
“İşâr” 10 aylık gebe devenin çoğuludur. Sebebi nüzûlde en kıymet verilen zenginlik metadır. Günümüzde bunun karşılığı, herkesin sahip olmak istediği çoğalan mallar, servetler olarak algılanmalıdır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْۙۖ
5. Ve vahşi hayvanlar bir araya toplandığında,
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْۙۖ
6. Ve denizler tutuşturulduğunda,
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْۙۖ
7. Nefisler eşleştirildiğinde,
Nefis, bedene can veren ve yaşam için olmazsa olmaz olan soluk alıp vermeden mülhem kişinin kendisi manasındadır. Burada, son saatin ardından yeniden dirilme için beden ile bizi biz yapan manevî yanımızın (kişiliğin, karakterin, bilincin, hatıraların) buluşturulması öz bir şekilde ifade edilmiş olabilir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْمَوْءُ۫دَةُ سُئِلَتْۙ
8. Ve diri diri gömülen kız çocuğuna sorulduğunda,
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
بِاَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْۚ
9. Hangi suçtan dolayı öldürüldüğü,
Burada toprağın ağırlığı ile gerçekleşen bir ölüm var. Bu da ancak canlı canlı gömülmeyle olur. “Zenb”, sözlükte kuyruk anlamına gelen ‘zeneb’ kelimesinden türemiştir. Kötü bir akîbet doğuran bütün fiiller hakkında kullanılır ki, meydana getirdiği sonuca göre değerlendirilen suçlar demektir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْۙۖ
10. Sayfalar açıldığında;
Sayfalar, kişinin yaptıklarının eksiksiz kaydedildiği amel defteridir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا السَّمَٓاءُ كُشِطَتْۙۖ
11. Ve gökyüzü sıyrılıp alındığında,
Söylenen her söz gök kubbede kalmaktadır. Sayfalar görsel, semadaki kayıtlar da ses olarak yapılan her şeyi açık ve net olarak gözler önüne serecektir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْجَح۪يمُ سُعِّرَتْۙۖ
12. Ve cehennem tutuşturulduğunda,
Bu ifade, cehennemin hesap günü ile aktif hale geleceğine ince bir göndermedir. Zira Rabbimiz âtıl ve lüzumsuz hiçbir bir şey yaratmamıştır. Buna cennet de dahildir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَاِذَا الْجَنَّةُ اُزْلِفَتْۙۖ
13. Ve cennet yaklaştırıldığında,
Yukarıdaki bağlamda zamansal bir süreç söz konusu olduğu için buradaki yaklaşmanın fizikî ve mekânsal bir yaklaşmayı değil, zamansal bir yaklaşmayı müjdelediği anlaşılmaktadır. Cehennem ile uyarı cennete girme zamanının yaklaşması ile müjde…
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَٓا اَحْضَرَتْۜ
14. Her nefis, neyi hazırladığını bilecek.
Nasıl bilecek? Nasıl bileceği sorusunun cevabı aşağıdaki iki ayette izah edilmektedir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
فَلَٓا اُقْسِمُ بِالْخُنَّسِۙ
15. And olsun sinenlere!
Ayette sinen, gizlenen diye mana verdiğimiz “hunnes”,Nas sûresinde olumsuzlanan ve kişiye suç işleten sinsi duygu ve düşüncelerin tamamıdır. Kız çocuklarının diri diri gömülmesine sebep olan bu şeytanî vesveseler ve zanlardır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
اَلْجَوَارِ الْكُنَّسِۙ
16. Akan ve gizlenene!
Hesap günü, insan hem su gibi akıp giden hayat kredisinden, hem de o hayatta yaptığı gizli kapaklı tüm suçlardan hesaba çekilecektir. Bunlara yemin edilmesi hiçbir suçun sır olarak kalmayacağı, gizli duygu ve düşüncelerin aşikâr olacağına dair Allah’ın vaadinin hak olduğu manasındadır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَالَّيْلِ اِذَا عَسْعَسَۙ
17. Kararan geceye!
Gece; beşerî hırs ve arzuların zirve yaptığı, halife olma potansiyelindeki insanlığın düştüğü karanlıktaki kayboluşuna bir göndermedir. Zira alttaki ayetlerde, vahyin sabahının doğarak, şeytanî duygu ve düşüncelerin boğduğu insanlığın, nasıl nefes alıp aydınlandığına bir âtıf yapılacaktır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَالصُّبْحِ اِذَا تَنَفَّسَۙ
18. Ve nefes aldığında sabaha!
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
اِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَر۪يمٍۙ
19. Şüphesiz o, kerim bir resulün sözüdür.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ذ۪ي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَك۪ينٍۙ
20. Kuvvetli, arş sahibinin katında makamı vardır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مُطَاعٍ ثَمَّ اَم۪ينٍۜ
21. Orada kendisine itaat edilir, güvenilirdir.
Hakka 40 ve Hac 75. ayetin doğrultusunda yukarıdaki 3 ayet; vahyi taşıyan, emin, itaat edilen, makam sahibi, kuvvetli, kerim meleğin sıfatlarıdır. Ayetin bize bakan yönü şudur: Ayetleri kullara ulaştıran müminler; güvenilir, toplumda itibar gören, sözü dinlenen, makam ve güç sahibi, bilgiyi aktarmada cimri olmayan, kerim sıfatlara sahip olmalıdır. Bunlar, ilk etapta sözden çok etikete bakanlar için tebliğin daha etkili olacağı mesajını taşımaktadır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَمَا صَاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍۚ
22. Arkadaşınız mecnun değildir.
Mecnûn için bkz: Kalem :2
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَلَقَدْ رَاٰهُ بِالْاُفُقِ الْمُب۪ينِۚ
23. Ve and olsun onu apaçık ufukta gördü.
Bkz: Necm :13-18
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَن۪ينٍۚ
24. O, gayb konusunda cimri değildir.
Burada, Nebi’nin aldığı gaybî bilgi olan vahyi, eksiltmeden ve de ona ilave etmeden tebliğinden bahsedilir. Bkz: Hakka:44
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَج۪يمٍۚ
25. Ve o, kovulmuş şeytanın lafı değildir.
Kovulmuş şeytana nispet edilen ‘’kavl’’ kelimesini ‘’laf’’ olarak kullanmamızın sebebi, lafın içinin boş, sığ ve önemsiz olmasındandır. Ancak güvenilir resulün getirdiği vahiy, hayatta karşılığı olan, derinlikli, hakîkî, şaibeden uzak bir sözdür. (Bkz: Müzzemmil:5)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
فَاَيْنَ تَذْهَبُونَۜ
26. O halde nereye gidiyorsunuz?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَم۪ينَۙ
27. O, âlemler için yalnızca bir zikirdir.
Zikir; zihinde tutmak, hatırlamak, gibi manalara gelmektedir. İstikameti, geçmişi gösteren düşüncedir. Parçadan bütünü hatırlama faaliyeti olan hafızaya tekabül eder. Tezekkür de zikir kökündendir, kıssa edilen helâkler birer tezekkür örneğidir. Bu bağlamda Kur’an fıtrî olanı muhatabına hatırlatan bir zikirdir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
لِمَنْ شَٓاءَ مِنْكُمْ اَنْ يَسْتَق۪يمَ
28. İçinizden, doğru istikamette olmak isteyenler için.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
وَمَا تَشَٓاؤُ۫نَ اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَ
29. Ve Alemlerin Rabbi Allah dilemezse, siz dileyemezsiniz.
Allah’ın dilemesi, gönderdiği öğüte tüm insanların uymasıdır. Eğer Allah en baştan bunu dilemeseydi elçisi ile vahiy göndermez ve insanların dilemesi/dileği de gerçekleşmezdi
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|