Zulüm, herhangi  bir şeyi  yerli yerine koymamak, yer ve zaman,nitelik ve nicelik olarak yanlışlık yapmak ve sapkınlığa düşmek, az veya çokilahi hudutları çiğnemektir. Zulüm; en büyükhaksızlık olduğu için kuranda türevleri ile beraber üçyüz'e yakın yerdegeçmektedir. Zulmün karşıtı adalettir. Adaletise, her şeyi yerli yerine koymak, her şeyi yerli yerinde yapmak demektir yanihakkı sahibine teslim etmektir. İnsanlar; Allah'a, kendilerine ve hemcinslerinezulüm etmesinler diye Allah insanoğluna vahyi emanet etmiştir. Vahiden kopanher bir insan zulüm etmiş ve haksızlık yapmış olur. Bu hakikat kuran da şöyledile getirilir:

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِوَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَاالْإِنْسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا (72)

" Muhakkak ki biz emaneti göklere, yere ve dağlara yükledik, onlar buemaneti yüklenmekten kaçınıp, korkudan tirtir titrediler. Fakat insanoğlu buemaneti yüklendi ve (yüklendiği emanete karşı) zalim ve cahil bir hale dönüşüverdi.

Allah’ınemanetini yüklenen insan, bunun gereğini yerine getirmediği için zâlim ve cahildir(33/Ahzâb,  72). Halbuki  emanet; dengelerikuran, insana doğru yolu gösteren, insanın uyması gereken ilâhî kurallardır.İnsan, o emaneti yerine getirmediği için, önünü aydınlatan nûr’u ve emin(güvenilir) olma özelliğini kaybeder. Böylece karanlığa yol açtığı ve hakkıyerine getirmediği için zâlim, emanetin amacını ve kıymetini bilmediği için decahil olmuş olur. Zulüm, varlık düzenin bozulmasına  yol açan felakettir.Bu bozulmayı da insan yapmaktadır. Toplumun vekâinatın dengesi, insan eliyle meydana gelen zulüm ile bozulmaktadır.

"Yeryüzünün ıslahından sonra orayı fesada boğmayınız." Ayet, kainattaoluşan tüm bozulmanın insanlığın işlediği zulümden kaynaklandığını bize ifadeeder. İnsanoğlunun yeryüzündeki zulmü üç şekilde olur;

-1- Allah'a karşı işlenen zulüm

 وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَاللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ... إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ

" Her kim Allah'ın hudutlarını aşarsa muhakkak kizulüm etmiş olur." "Muhakkak ki şirk en buyük zulümdür."

-2- İnsanın kendisine karşı işlediği zulüm;

 إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُالنَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

" Hiç şüphe yok ki; Allah insanlara zulüm etmez.Fakat insanlar kendilerine zulüm ederler."

ثُمَّأَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِبِإِذْنِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ

  " Sonra biz seçtiğimiz kimseleri kitaba varis kıldık.Onlardan kimileri kendilerine zulüm eder, kimileri orta hallidir, kimisi isesürekli hayırda yarışır.

وَالَّذِينَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَفَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْيُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ

günahlarındandolayı Allahtan mağfiret talep ederler. Zaten günahları Allahtan başka kimaffede bilir ki? Onlar bilebile günahlarında ısrar etmezler." ***Müslüman zulüm etmiş olabilir fakat Müslüman zalimasla olmaz. Çünkü zalimlik bir sıfattır. Allah'a inanan insanın da sıfatızalimlik değil müminliktir.

-3- İnsanların birbirlerine karşı işlediğizulüm;

 المسلم أخ المسلم لا يظلمهو لا يسلمه

" Müslüman Müslüman'ın kardeşidir. Ona zulüm etmezve onu bir zalime asla teslim etmez."  Evet yeryüzündeki tüm Müslümanlarbirbirlerinin kardeşidirler. Çünkü Müslüman kardeşliğinin sınırları yoktur.Kardeşlerine sınır koyanların kardeşliği sınırlıdır. Ya hamiyetçi ya kavmiyetçi ya milliyetçi ve ya mezhepçi birkardeşliktir. Halbuki peygamberimiz bize ey Allah'ın kulları kardeş olunuzdiyerek evrensel kardeşliği öğretmiştir. Bugün yeryüzü Müslümanları zulüm,  hakaret ve baskı altında iken bizimkardeşliğimiz nerede? Vurdum duymaz bir kardeşlik hiç olur mu? Zulüm'e sessizkalmak zulümdür. Zulme meyletmek ise ateştir. Peki ne yapmamız gerekiyorderseniz? kuran cevap veriyor:

وَقَاتِلُوهُمْحَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَإِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ

" Zulümve baskılar kalkıncaya ve yaşam tarzınızı Allah'a has kılınıncaya kadar Allahyolunda savaşınız."

وَمَا لَكُمْ لَاتُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِوَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِالظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَاجْعَلْ لَنَامِنْ لَدُنْكَ نَصِيرًا (75) الَّذِينَ آَمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِوَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُواأَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا

" Sizene oluyor da, Allah yolunda ve " Ey rabbimiz! Bizleri halkı zalim olan şumemleketten çıkar, katından bize bir dost ve yardımcı gönder" diyeyalvarıp duran zayıf ve mustazaf erkekler,kadınlar ve çocuklar uğrunda savaşmıyorsunuz?Müminler Allah yolunda mücadele ederler, Hakikati görmek istemeyenler ise azgınbir yolun savaşçılarıdır. Haydi şeytanın dostları ile mücadele edin.(korkmayın) Muhakak ki şeytanın hilesi çok zayıftır." (nisa: 75-76)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا مَالَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْإِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآَخِرَةِ فَمَامَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآَخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ (38) إِلَّا تَنْفِرُوايُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَاتَضُرُّوهُ شَيْئًا وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

" Eyiman edenler size ne oluyor ki? Allah yolunda mücadele edin denildiği zamansizler yere çakılıp kaldınız. Ahireti karşılık dünya hayatından mı hoşlanıyorsunuz?Dünya hayatının süsü ahiretin yanında çok az (bir geçimlik) tir. Eğer Allah yolunda mücadele etmezseniz, osizi elim bir azapla azap eder ve sizi başka bir toplumla değiştirir de sizlero Allah'a zerre kadar zarar da veremezsiniz. Allahın gücü her şeye yeter."(tevbe.38) Ayetler zulme karşı asla sesiz kalmayacağımızı ve gücümüzün yettiğikadar haksızlığa elimizle, dilimizle ve kalbimiz ile dur dememizingerekliliğini bize ifade ediyor. Fiili müdahale özel sebep bulunmadıkça askerigüce, sözlü müdahale özel sebep bulunmadıkça alimlere, kalbi müdahale özelsebep bulunmadıkça avam insanlara tevdi edilmiş bir görevdir. herkes kendigücünce haksızlığa dur demelidir. Çünkü; zulüm; dikeni, adalet ise ağacısulamak,  Zulüm'e meyil edene ateş,zulüm'e dur diyene rahmet dokunur. Zalimin zulüm'ü varsa, mazlumun Allah'ıvardır. Zulüm'esessiz kalmak zulümdür. En büyük zulüm şirktir.